Voor u ligt de vernieuwde programmabegroting 2023-2026. Deze is aanzienlijk korter dan voorgaande jaren. We zijn op basis van een eerder dit jaar uitgevoerd doelmatigheidsonderzoek naar de financiële producten van gemiddeld 250 pagina’s teruggegaan naar ongeveer 100 pagina’s. Het doel was om de leesbaarheid, de toegankelijkheid en het bereik van de financiële producten te verbeteren. Deze begroting is het eerste product waarin een groot aantal van de adviezen is opgevolgd. In deze leeswijzer wordt u meegenomen in de nieuwe – verbeterde – structuur van de begroting.
Vijf programma’s
De kern van de begroting bestaat uit vijf programma’s. De programma’s verhouden zich één-op-één tot de portefeuilles van de vijf collegeleden:
- Programma 1: Veiligheid en Handhaving (Leendert de Lange)
- Programma 2: Mens en Maatschappij (Caroline Klaver-Bouman)
- Programma 3: Bestuur en Middelen (Henri Hendrickx)
- Programma 4: Fysieke Leefomgeving (Bart Boon)
- Programma 5: Natuur, Klimaat en Mobiliteit (Aart van Sloten)
Opbouw programma’s
Ieder programma is op dezelfde manier opgebouwd. Bovenaan ieder programma staan de 'Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen' weergegeven waar het programma aan bijdraagt. Deze doelstellingen betreffen de 17 Sustainable Development Goals (SDG's) van de VN waar Nederland zich, net als 193 andere landen, aan verbonden heeft. Zij zijn bedoeld om de wereld een betere plek te maken in 2030. Als mondiaal kompas helpen ze bij uitdagingen als armoede, ongelijkheid, onderwijs en klimaatverandering. Na de SDG’s wordt de visie uiteengezet op de belangrijkste onderwerpen van dat programma. Vervolgens wordt deze visie vertaald in een aantal doelstellingen, waarmee op een actieve manier wordt aangegeven waar dit college zich deze periode voor inzet.
Deze doelstellingen worden vervolgens concreet gemaakt aan de hand van resultaten. De resultaten worden eerst overzichtelijk opgesomd, waarna ze kort en krachtig worden toegelicht in de tekst die volgt. Aan de nummering van de resultaten is te zien aan welke doelstelling ze bijdragen. Bijvoorbeeld: resultaten 1.1, 1.2 en 1.3 dragen bij aan doelstelling 1, resultaten 2.1, 2.2 en 2.3 dragen bij aan doelstelling 2, etcetera.
Na de toelichting van de resultaten wordt stilgestaan bij de relevante verbonden partijen. Verbonden partijen zijn de samenwerkingsverbanden waar we als gemeente aan deelnemen om onze taken uit te kunnen voeren of om onze doelen te bereiken. Er wordt hier een korte uitleg gegeven over de relevante verbonden partijen. Voor de financiële aspecten van deze verbanden, wordt verwezen naar de aparte paragraaf 'Verbonden partijen' verderop in de begroting. Na bespreking van de verbonden partijen, worden de belangrijkste projecten en investeringen doorgelopen.
Vervolgens worden bij de effectindicatoren enkele indicatoren gepresenteerd waarmee door de jaren heen gemonitord kan worden welke stappen er worden gezet om de doelstellingen van het programma te bereiken. Dit zijn meetbare indicatoren waarmee de ontwikkelingen door de jaren inzichtelijk gemaakt worden en waarmee onze resultaten gemakkelijk kunnen worden vergeleken met die van andere plekken uit het land.
Ieder programma sluit af met het financiële plaatje. Van de belangrijkste resultaten én van de resultaten waar het meeste budget mee gemoeid is, wordt toegelicht hoeveel geld ervoor wordt uitgetrokken.
Hierbij zal worden voortgeborduurd op de eerder gegeven toelichting in de kaderbrief 2023 op de en structurele gevolgen van de voorjaarsnota 2022. Dit betekent dat in de toelichtingen de nadruk ligt op de gevolgen van het nieuwe coalitieprogramma.
Overige onderdelen
De begroting start met een inleiding waarin het college haar plannen voor het komende jaar op hoofdlijnen toelicht. Nadat vervolgens de vijf programma’s zijn beschreven, worden van alle programma’s de landelijk verplichte beleidsindicatoren op een rij gezet en wordt een financiële samenvatting gegeven over de gehele begroting. Vervolgens wordt in een aantal paragrafen uitleg gegeven over:
- De lokale heffingen
- Het weerstandsvermogen en risicobeheersing
- Het onderhoud van kapitaalgoederen
- De financiering
- De bedrijfsvoering
- De verbonden partijen
- Het grondbeleid
Na deze paragrafen ontluikt de financiële begroting zich. Hier komen onder andere het meerjarenbeeld aan bod, een toelichting van het meerjarenperspectief en een overzicht van baten en lasten.
Tot slot
Met de doorgevoerde wijzigingen hebben we geprobeerd de begroting begrijpelijker en leesbaarder te maken. We hopen dat we dit doel hebben bereikt!
Veel leesplezier toegewenst!